Η διεθνής σύμβαση
Μια διεθνής σύμβαση είναι μία συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών που υπάγονται σε διαφορετικό νομικό σύστημα και οι οποίοι έχουν την πρόθεση να υλοποιήσουν μια εμπορική συναλλαγή.
Συνιστάται να χρησιμοποιείτε πάντα τα πρότυπα συμβάσεων διεθνούς εμπορίου του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου ως βάση, και στη συνέχεια να αξιολογείτε τις ειδικές απαιτήσεις που υπαγορεύει η συγκεκριμένη κάθε φορά περίπτωση. Στο τέλος μπορείτε να προχωρήσετε στην σύνταξη του τελικού κειμένου, με την βοήθεια δικηγόρου που ειδικεύεται στο διεθνές δίκαιο και/ή το δίκαιο εξωτερικού εμπορίου.
Είναι απαραίτητο να δηλώνεται στην σύμβαση το δίκαιο αναφοράς. Το εφαρμοστέο δίκαιο θα είναι είτε εκείνο της χώρας του αγοραστή, είτε της χώρας του πωλητή, ή το δίκαιο τρίτης χώρας, ενώ θα μπορούσε ακόμα να γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες συνθήκες ή συμφωνίες μεταξύ χωρών.
Όταν η σύμβση συντάσσεται σε δύο ή περισσότερες γλώσσες, πρέπει να διευκρινίζεται ποια γλώσσα είναι η επίσημη για να αποφεύγονται οι διαφορετικές ερμηνείες από τις πολλαπλές μεταφράσεις.
Τα βασικά στοιχεία μίας Διεθνούς Σύμβασης καταγράφονται πιο κάτω:
- Ορισμός συμβαλλόμενων μερών: η σύμβαση πρέπει να περιέχει πληροφορίες για τον σαφή προσδιορισμό των εμπλεκόμενων μερών
- Το προοίμιο αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας σύμβασης: περιγράφουν τους εταίρους και εξηγούν το σκοπό της συμφωνίας
- Οι δεσμεύσεις κάθε συμβαλλόμενου
- Χαρακτηριστικά των αγαθών που καλύπτονται από την συμφωνία: η φύση, η χρήση για την οποία προορίζονται, τυχόν ανοχές, η τιμή και το νόμισμα αναφοράς
- Όροι πληρωμής, που δηλώνουν τον τρόπο πληρωμής, την ημερομηνία πληρωμής και το πιστωτικό ίδρυμα. Εκτός της επιβάρυνσης του κόστους μεταφοράς των αγαθών, δηλώνεται και η ασφάλιση, ο εκτελωνισμός και η χρονική στιγμή κατά την οποία υπάρχει μετατόπιση του κινδύνου και της ευθύνης μεταξύ αγοραστή και πωλητή (δείτε Διεθνείς Εμπορικούς Όρους – Incoterms)
- Παράδοση των προϊόντων, που διευκρινίζει την περίοδο παράδοσης, χαρακτηριστικά της συσκευασίας σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις της χώρας προορισμού και τα έγγραφα που απαιτούνται για την συλλογή των προϊόντων.
- Ρήτρες προστασίας πωλητή, όπως η ρήτρα περί ανωτέρας βίας που απαλλάσσει από κάθε ευθύνη σε περίπτωση απρόβλεπτων περιστάσεων, όπως πόλεμοι ή απεργίες
- Ο συναλλαγματικός κίνδυνος δεν εμπίπτει εξολοκλήρου μόνο στον πωλητή ή τον αγοραστή (που θα πρέπει να προστατέψουν τον εαυτό τους με ειδική ασφάλιση) αλλά η σύμβαση προβλέπει την εισαγωγή μίας σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας.
- Η επίλυση διαφορών είναι το τελευταίο ουσιαστικό στοιχείο μίας διεθνούς σύμβασης, ως απαραίτητος όρος επιβολής έναντι ενός αφερέγγυου αντισυμβαλλόμενου.
Ρωτήστε τον εαυτό σας
Κρατήστε στο νου σας!
Θέλετε πραγματικά να ασχοληθείτε με το διεθνές εμπόριο;
- Κατηγορία 1: Πολύ ανοικτή, άριστη
Χονγκ Κονγκ, Σινγκαπούρη
- Κατηγορία 2: Ανοικτή άνω του μέσου όρου
Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Μάλτα, Ολλανδία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιρλανδία, Εσθονία, Ισλανδία, Ελβετία, Σουηδία, Νορβηγία, Σλοβακία, Δανία, Αυστρία, Φιλανδία, Σλοβενία, Καναδάς, Ουγγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Βουλγαρία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Λιθουανία, Ταϊβάν, Κύπρος, Ηνωμένο Βασίλειο
- Κατηγορία 3: Ανοικτή στο επίπεδο του μέσου όρου
Μαλαισία, Ισραήλ, Λετονία, Χιλή, Πολωνία, Γαλλία, Ουκρανία, Ρουμανία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Σαουδική Αραβία, Ιταλία, Πορτογαλία, Περού, Ισπανία, Κορέα, Βιετνάμ, Τουρκία, Ελλάδα, Ταϊλάνδη, Ν. Αφρική, Ιορδανία, Κολομβία, Ινδονησία, Μεξικό
- Κατηγορία 4: Λιγότερο ανοικτή από το μέσο όρο
Καζακστάν, Αίγυπτος, Κίνα, Φιλιπίνες, Ρωσία, Ουρουγουάη, Μαρόκο, Τυνισία, Αργεντινή, Ινδία, Σρι Λάνκα, Νιγηρία, Βραζιλία, Κένυα, Πακιστάν, Βενεζουέλα, Ουγκάντα, Αλγερία
- Κατηγορία 5: Ελάχιστα ανοικτές
Μπαγκλαντές, Σουδάν, Αιθιοπία
Μέσα πληρωμών του διεθνούς εμπορίου
Η πλήρης και έγκαιρη πληρωμή είναι ο απώτερος στόχος κάθε εξαγωγικής πώλησης. Για το λόγο αυτό πρέπει να επιλέγεται προσεκτικά μία κατάλληλη μέθοδος πληρωμής ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος και να εξυπηρετούνται οι ανάγκες του αγοραστή.
Οι εξαγωγείς επιθυμούν να πληρωθούν όσο το δυνατόν συντομότερα, κατά προτίμηση με την παράδοση της παραγγελίας ή προτού αποσταλούν τα εμπορεύματα στον εισαγωγέα.
Οι εισαγωγείς επιθυμούν να λάβουν τα προϊόντα όσο το δυνατόν συντομότερα, αλλά να καθυστερήσουν την πληρωμή όσο το δυνατόν περισσότερο, κατά προτίμηση έως ότου τα εμπορεύματα πωληθούν ώστε να εισπράξουν έσοδα και να πληρώσουν τον εξαγωγέα.
| Η πιο αβέβαιη | Λιγότερο σίγουρη | Περισσότερο σίγουρη | Η πιο βέβαιη | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Εξαγωγέας | Παρακαταθήκη | Ανοικτός λογαριασμός | Αξίες με έγγραφα | Τραπεζική Ενέγγυος Πίστωση | Προπληρωμή |
| Εισαγωγέας | Προπληρωμή | Τραπεζική Ενέγγυος Πίστωση | Αξίες με έγγραφα | Ανοικτός λογαριασμός | Παρακαταθήκη |
Οι καθιερωμένες μέθοδοι πληρωμής που χρησιμοποιούνται στο διεθνές εμπόριο είναι:
- Προπληρωμή
- Ανοικτός λογαριασμός (παρακαταθήκη)
- Αξίες με έγγραφα
- Τραπεζική ενέγγυος πίστωση
Κάθε μέθοδος πληρωμής ενέχει συγκεκριμένους κινδύνους και κόστη, που συχνά είναι ευθύνη του εξαγωγέα. Αυτά τα κόστη και οι κίνδυνοι πρέπει να αναλύονται, να αποτιμώνται και να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης πριν την αποστολή εμπορευμάτων ώστε να τιμολογήσετε το προϊόν σας ανάλογα και να ικανοποιήσετε όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην συναλλαγή.
Προπληρωμή: Η πιο ασφαλής μέθοδος συναλλαγής για τους εξαγωγείς, και κατά συνέπεια η λιγότερο ελκυστική για τους αγοραστές. Ο εξαγωγέας αναμένει πλήρη πληρωμή προτού αποστείλει τα εμπορεύματα.
Ανοικτός λογαριασμός: Αυτή είναι η επισφαλέστερη μέθοδος συναλλαγής για τον εξαγωγέα, αλλά η πιο ελκυστική για τους αγοραστές. Τα εμπορεύματα αποστέλλονται μαζί με φορτωτικά έγγραφα απευθείας στον αγοραστή, με αίτημα πληρωμής σε κατάλληλο χρόνο (άμεσα, ή σε συμφωνημένη μελλοντική ημερομηνία). Ο εξαγωγέας δεν έχει ουσιαστικά έλεγχο της διαδικασίας, εκτός της μελλοντικής επιβολής όρων και προϋποθέσεων στον αγοραστή. Σαφώς, αυτή η μέθοδος πληρωμής είναι η πιο επωφελής για τον αγοραστή, από την πλευρά της ταμειακής ροής και του κόστους. Η μέθοδος του ανοικτού λογαριασμού πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στις περιπτώσεις που ο εξαγωγέας είναι πολύ σίγουρος ότι θα λάβει την πληρωμή.
Παρακαταθήκη: στο διεθνές εμπόριο είναι μία παραλλαγή του ανοικτού λογαριασμού, που προβλέπει πληρωμή στον εξαγωγέα μόνο αφού πωληθούν τα εμπορεύματα από τον διανομέα του εξωτερικού στον τελικό πελάτη.
Αξίες με έγγραφα: ο αγοραστής μπορεί να λάβει φορτωτικά έγγραφα που επιτρέπουν την συλλογή των εμπορευμάτων μόνο μετά την πληρωμή. Η διαδικασία μπορεί να λάβει την μορφή «έναντι φορτωτικών εγγράφων με πληρωμή» ή «έναντι φορτωτικών εγγράφων με αποδοχή», στην οποία τα φορτωτικά έγγραφα δίνονται στον αγοραστή μόνο μετά την αποδοχή ενός οικονομικού εγγράφου (όπως η συναλλαγματική). Ο μεταφορέας μπορεί να παραδώσει τα εμπορεύματα στον εισαγωγέα μόνο αφού έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Αυτό το σύστημα πληρωμής είναι ευρέως διαδεδομένο για συναλλαγές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι μικρές αποστάσεις επιτρέπουν στους εξαγωγείς να παραδίδουν εμπορεύματα ταχύτατα και χωρίς τον κίνδυνο καθυστερήσεων στην πορεία που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα τραπεζικά έγγραφα. Σε αυτή την μέθοδο πληρωμής εντάσσεται επίσης και η Πληρωμή με Αντικαταβολή (Cash on Delivery), σύμφωνα με την οποία ο μεταφοφέας μπορεί να παραδώσει τα εμπορεύματα στον εισαγωγέα μόνο αφού εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Είναι πολύ διαδεδομένη μέθοδος για συναλλαγές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι μικρές αποστάσεις επιτρέπουν την γρήγορη παράδοση χωρίς κίνδυνο καθυστερήσεων λόγω τραπεζικών εγγράφων. Η πιο συχνή μέθοδος πληρωμής είναι η τραπεζική ενέγγυος πίστωση ή όπως έχει καθιερωθεί letter of credit.
Τραπεζική ενέγγυος πίστωση: πιο σύνθετη και δαπανηρή μέθοδος πληρωμής, που χρησιμοποιείται για συναλλαγές μεγάλης αξίας ή για εξαγωγές σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τραπεζική ενέγγυος πίστωση (ως τεχνικός όρος εμφανίζεται Documentary Credit) είναι μία δέσμευση πληρωμής από τράπεζα σε τράπεζα, όπου η τράπεζα του αγοραστή υπόσχεται στην τράπεζα του πωλητή, ότι εφόσον της αποστείλει φορτωτικά έγγραφα σύμφωνα με τις οδηγίες του πελάτη της που πρακτικά αποδεικνύουν ότι πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή, όπως φορτωτική, ασφαλιστήριο, έγγραφα ναύλωσης, θα πληρώσει εκείνη για λογαριασμό του. Αν δεν απαιτείται από ένα ξένο κράτος, η τραπεζική ενέγγυος πίστωση χρησιμοποιείται όταν ο κίνδυνος μη πληρωμής είναι πολύ μεγάλος για να επιτρέψει κάποια άλλη μορφή πληρωμής εκτός της πληρωμής με αντικαταβολή και ο αγοραστής είναι απρόθυμος να πληρώσει με αυτό τον τρόπο. Η τραπεζική ενέγγυος πίστωση είναι μια ηλεκτρονική σύμβαση μεταξύ της τράπεζας του αγοραστή και αυτής του πωλητή. Η τράπεζα του αγοραστεί υποκαθιστά την πίστωση του αγοραστή με την δική της, έναντι αμοιβής και με μια σειρά από οδηγίες που πρέπει να εκπληρωθούν προκειμένου να εξασφαλίσει την πληρωμή. Το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για την χρήση της τραπεζικής ενέγγυας πίστωσης.
Το σύστημα της τραπεζικής ενέγγυας πίστωσης
Σύναψη σύμβασης πώλησης μεταξύ των δύο μερών
Αίτηση για άνοιγμα τραπεζικής ενέγγυας πίστωσης
Άνοιγμα τραπεζικής ενέγγυας πίστωσης
Κοινοποίηση της τραπεζικής ενέγγυας πίστωσης
Εξαγωγέας
Εισαγωγέας
(Εκδότρια τράπεζα)
(Κοινοποιούσα τράπεζα)
Παραλαβή εμπορευμάτων
Πληρωμή
Παραλαβή φορτωτικών εγγράφων
Παράδοση εμπορευμάτων και παρουσίαση φορτωτικών εγγράφων
Ερωτήσεις για τους φόρους και τους φραγμούς
Κάθε εμπορική συναλλαγή με μια ξένη χώρα συναπάγεται φορολογικές υποχρεώσεις και δασμούς, που διαφέρουν από χώρα σε χώρα: είναι η έννοια της εδαφικότητας, που είναι απαραίτητη για τον καθορισμό των εξαγωγών τόσο εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και προς μη Ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Ευρώπη
Οι συναλλαγές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν βαρύνονται με δασμούς: θεωρείται ότι τα αγαθά απλώς αποστέλλονται ή λαμβάνονται, και όχι ότι εξάγονται ή εισάγονται. Το μόνο που εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε εκείνους που κάνουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές είναι η περιοδική υποβολή δηλώσεων στα τελωνεία, με προθεσμίες σχετικές με την αξία της συναλλαγών. Πρόκειται για το σύστημα Intrastat, που έχει ως στόχο την συλλογή φόρων και στατιστικών στοιχείων για τα αγαθά που εισέρχονται και εξέρχονται από κάθε κράτος-μέλος. Το σύστημα είναι χρήσιμο για την συλλογή στατιστικών στοιχείων για το εμπόριο αγαθών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι υπηρεσίες εξαιρούνται από το Intrastat.
Outside EU
Για το εμπόριο με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να προηγείται κάθε τελωνειακής πράξης μία γραπτή δήλωση που προσκομίζεται στο τελωνείο, και η οποία γίνεται με το «Ενιαίο Διοικητικό Έγγραφο», μια ειδική φόρμα που αποτελείται από 8 μέρη.
Είναι επίσης εφικτή η Προσωρινή Εξαγωγή. Πρόκειται για την προσωρινή αποστολή αγαθών στο εξωτερικό (π.χ. επεξεργασία, επισκευή, συναρμολόγηση, κλπ.) μετά από έγκριση της αρμόδιας αρχής. Γίνεται με το Δελτίο ΑΤΑ που εκδίδεται από Εμπορικό Επιμελητήριο, και επιτρέπει την μεταφορά αγαθών για μέγιστη περίοδο 12 μηνών. Με την πάροδο της περιόδου αυτής τα αγαθά πρέπει να επαναεισαχθούν στην χώρα από την οποία απεστάλησαν.
Ασφάλιση πιστώσεων
Ο κύριος κίνδυνος για τον πωλητή είναι να μην πληρωθεί. Αν εξάγετε τα προϊόντα σας είναι καλύτερο να σκεφτείτε προσεκτικά τους όρους φερεγγυότητας του αγοραστή και της χώρας στην οποία βρίσκεται και να καθορίσετε μεθόδους πληρωμής που σας προστατεύουν από τον κίνδυνο αφερεγγυότητας. Αν είναι εφικτό, ασφαλίστε την δική σας πίστωση, μέσω ιδωτικού ή δημόσιου οργανισμού, έναντι του κινδύνου αδυναμίας πληρωμής, τόσο για εμπορικούς όσο και για πολιτικούς λόγους.
Η ασφαλιζόμενη αξία δεν αντιπροσωπεύει το 100% της αξίας της συναλλαγής.
Το ποσό της ασφάλισης καθορίζεται βάση μιας σειράς μεταβλητών, που περιλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά της εταιρείας σας, τον πελάτη και την χώρα στην οποία σκοπεύετε να εξάγετε.
Διεθνείς μεταφορές και Διεθνείς Εμπορικοί Όροι (Incoterms)
Η επιλογή κατάλληλων όρων μεταφορών πρέπει να ανταποκρίνεται σε ορισμένα στοιχεία, όπως:
- γενικά χαρακτηριστικά των προϊόντων και συσκευασία (ποσότητα, σχήμα, βάρος, μέγεθος)
- φυσικές και χημικές ιδιότητες (στερεό, υγρό, αλλοιωσιμότητα, κλπ.)
- διαθέσιμη υποδομή στο χώρο του εξαγωγέα και του εισαγωγέα (αποθήκες, εξοπλισμός φόρτωσης και εκφόρτωσης, κλπ.)
Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στους ακόλουθους τρόπους μεταφοράς:
Οι οδικές μεταφορές είναι ο πιο συχνός τρόπος μεταφοράς προϊόντων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς έχει το πλεονέκτημα της εκτέλεσης εξολοκλήρου από τον μεταφορέα. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχουν πολλές υπηρεσίες, τιμές και υπηρεσίες που μπορούν να αναποκριθούν σε όλες σας τις ανάγκες.
Οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι πιο αργές αλλά φθηνότερες σε σχέση με τις οδικές. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα χρήσης ειδικών βαγονιών (π.χ. βαγόνια-ψυγεία)
Οι θαλάσσιες μεταφορέςχρησιμοποιούνται ευρέως για αποστολές προϊόντων σε άλλες ηπείρους. Είναι η μεταφορά από σκάφος στο νερό, είτε πρόκειται για θάλασσα, ωκεανό, λίμνη, κανάλι ή ποτάμι. Τα ταξίδια γίνονται με μικρότερη συχνότητα σε σχέση με τις χερσαίες μεταφορές και οι τιμές καθορίζονται μέσα από ένα σύνθετο σύστημα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα προϊοντα τοποθεντούνται σε κοντέινερ.
Οι αεροπορικές μεταφορές παρέχουν την δυνατότητα πολύ γρήγορης αποστολής, χάρη στις απευθείας πτήσεις αλλά και τις ανταποκρίσεις μεταξύ πτήσεων, αλλά είναι ο πιο ακριβός τρόπος μεταφορές σε σύγκριση με τους προηγούμενους.
ΠΡΟΣΟΧΗ!
α. Φορτωτικά έγγραφα
Δεν διευκολύνουν μόνο την μεταφορά προϊόντων αλλά επιπλέον, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, καθορίζουν και τον κάτοχο των προϊόντων. Συνήθως καθορίζονται στην Τραπεζική Ενέγγυα Πίστωση. Αυτό σημαίνει ότι τα φορτωτικά έγγραφα είναι σημαντικά όχι μόνο για την μεταφορά αλλά και για τον έλεγχο των εμπορευμάτων μετά την αποστολή και τον έλεγχο των χρονοδιαγραμμάτων πληρωμής.
Φορτωτικά έγγραφα: ταξιδεύουν μαζί με τα προϊόντα και εκτελούν τις ακόλουθες λειτουργίες:
- ασφάλιση
- έγγραφο πληρωμής
- σημείωμα είσπραξης
β. Ασφάλιση μεταφερόμενων εμπορευμάτων
Οι κίνδυνοι του εμπορίου ανά τον κόσμο, και ιδίως ο κίνδυνος απώλειας φορτίου στη θάλασσα, έχει απασχολήσει τους εμπόρους για αιώνες.
Όταν τα εμπορεύματα περνούν τα σύνορα της χώρας μπορεί να προκύψουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ο σκοπός της ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων είναι να προσδιορίσει τη ζημιά που προκαλείται στα εμπορεύματα και τις σχετικές δαπάνες του ασφαλιζόμενου. Το ασφαλιστήριο συμβόλαιο πρέπει να συντάσσεται γραπτώς και να δηλώνει τους γενικούς όρους και τους κινδύνους για τους οποίους παρέχεται κάλυψη. Το ύψος των ασφαλίστρων καθορίζεται βάση διαφόρων παραμέτρων, όπως η αξία, ο προορισμός, η συσκευασία, το είδος μεταφοράς, κλπ.
Ο Εμπορος της Βενετίας
γ. Διεθνείς εμπορικοί όροι (Incoterms)
Προς αποφυγή διαφορετικών ερμηνειών, έχουν διατυπωθεί διεθνώς αποδεκτοί ορισμοί. Οι διεθνείς εμπορικοί όροι (Incoterms) ενσωματώνονται σε συμβάσεις για την πώληση αγαθών σε όλο τον κόσμο, παρέχοντας καθοδήγηση σε εισαγωγείς, εξαγωγείς, δικηγόρους, μεταφορείς, ασφαλιστές και φοιτητές διεθνούς εμπορίου.
Τα Incoterms καθορίζουν ποιος έχει την ευθύνη της μεταφοράς, της ασφάλισης των εμπορευμάτων, του εκτελωνισμού (σε περίπτωση χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης) και τη χρονική στιγμή που υπάρχει μετατόπιση του κινδύνου και της ευθύνης από τον αγοραστή στον πωλητή.
Οι Διεθνείς εμπορικοί όροι (Incoterms) δημιουργήθηκαν για να απαντήσουν στα εξής ερωτήματα:
- Ποιος πρέπει να πληρώσει για την μεταφορά;
- Με ποιον τρόπο και που θα παραδοθούν τα εμπορεύματα;
- Σε ποιον και πότε μεταφέρεται η ευθύνη (ο κίνδυνος απώλειας);
- Ποιος πρέπει να καλύψει όλες τις άλλες δαπάνες;
- Ποιες οι υποχρεώσεις πωλητή και αγοραστή;
Για κάθε ενέργεια που τυχόν αποφασίσετε να υλοποιήσετε σε αυτόν τον τομέα, θυμηθείτε να επικοινωνήσετε με το τοπικό σας Επιμελητήριο ή κάποιο εξειδικευμένο πρακτορείο. (http://www.iccwbo.gr/)
